راهزن

آیا می توان زندگی کرد و از نعمت حیات لذت برد ، اما وجود و حضور او را نادیده گرفت ؟

آیا می توان به سعادت و خوشبختی اندیشید و برای رسیدن به آن تلاش نمود، لیکن با چنین مانع بزرگی روبرو نشد و دسته پنجه نرم نکرد؟

او که به تنهایی در مقابل امید و آرزو و کوشش و همت همه انسان ها در جهت کمال و تعالی معنوی ایستاده و سینه سپر کرده و سوگند یاد نموده تا نفر به نفر آنها را به ورطه شقاوت نیفکند، از پای ننشینند و برای عمل نمودن این ادعای خود نیز از قوه و امکانات کافی برخوردار می باشد زیرا که از دو ویژگی ممتاز برخوردار است:

یک- عالم و اندیشمند است. او در تمام رشته های علمی دست داشته و اطلاعات فوق العاده وسیعی دارد و چه بسا به کمک همین داشتن اطلاعات بی نظیر، به سراغ متفکرین رفته و هر یک را با استفاده از همان معلومات تخصصی خودشان شکست می دهد.

دو- سابقه عبادت طولانی دارد. گفته اند دو رکعت نماز را در طی چهار هزار سال خوانده است.

این موجود جسور و گستاخ که کسی جز ابلیس لعین نیست، رو در روی پروردگار خویش ایستاده و به عزت و عظمت الهی سوگند یاد کرده که همواره بر سر صراط مستقیم او کمین نموده و و بندگانش را منحرف و گمراه سازد و تا آنان را به ژرفای دوزخ نیفکنده از پای ننشیند، البته مگر مخلصین. این عده را نیز به این جهت مستثنا نموده که توان اغوای آنان را ندارد. به عبارت دیگر قلب بنده مخلص مالامال از محبت خداوند و ائمه معصومین (ع) و در مقابل اغیار نفوذ ناپذیر است. هیچکس حتی شیطان نمی تواند به قلب مؤمن واقعی راه بیابد.

البته این بدان معنی نیست که شیطان قدرت خود را امتحان نکرده باشد، تاریخ گواهی می دهد که شیطان به مصادف مردان بزرگی چون انبیاء نیز رفته است، اتفاقا اولین پروژه و طرح عظیم خود را در مورد فریب آدم و اخراج او از بهشت با موفقیت به اجرا نهاد.

به هر حال شیطان درصدد فریب تمامی مردم بوده و از هیچ قشری چشم پوشی نمی کند و حیله های او به حدی قوی و مؤثر است که کمتر کسی در مقابل آن ایستادگی و مقاومت می کند و اصولا همه هستی و حیات و لذت شیطان بستگی به همین گمراه شدن ها و فریب خوردن های مردم دارد و هر قدر نقشه های شیطان عملی تر و تعداد گمراهان و معصیت کاران بیشتر گردد ، شیطان نیز کامروا تر و شادمان تر می گردد. به عکس هر قدر مردم در ایمان خود پای برجاتر مانده و جوانان بیشتر از گناه و فساد فاصله بگیرند، ناله، درماندگی و احساس بدبختی او عمیق تر می شود.

البته فراموش نباید کرد که همه وجهه همت شیطان متوجه همین رهروان «صراط مستقیم» بوده و با فرقه ها و مذاهب دیگر کاری ندارد. زیرا که آنان با به ضلالت افکندن خود، کار او را آسان نموده اند و دیگر ضرورتی ندارد که شیطان وقت خود را با خاطر ایشان تلف نماید. در مورد گمراهان و کسانی که مبتلای گناهان و مفاسد اخلاقی هستند کار شیطان فقط این است که عده ای را بر سر آنها بگمارد تا مواظب باشند این افراد به خود نیامده و بیدار نشوند و توبه نکنند.

و اما در مورد رهروان طریق حق و صراط مستقیم ، شیطان برای هر قشر و گروهی روش مخصوص به همان قشر و گروه را دارد. برای دانشمندان و علما روشی، برای سخنوران روشی دیگر و برای انبیاء و اولیاء نیز از طریقی مجزا عمل می کند.

شیطان به اعجاز سخن به خوبی واقف است او می داند که «بیان» مهمترین سلاح بشر است . «پروردگار رحمان قرآن را آموخت و انسان را خلق نمود و و به او بیان را آموخت.»(۱) و به اعجاز سخن می توان جمعیت هایی عظیمی را به کنترل درآورد، بنیان های بسیاری را ویران ساخت. این کلام امام جواد (ع) که : «هر کس به گفتار گوینده ای گوش فرا دهد گویا او را پرستیده است.(۲)» به وضح نشان دهنده عمق تأثیر این سلاح است. بنابراین شیطان با کنترل و نفوذ در افکار یک استاد، یک سخنور و گوینده به راحتی جمع کثیری را به دام می اندازد.

علاوه بر استفاده از قدرت بیان، شیطان از سلاح دیگری نیز بهره می جوید: «از راه خیرخواه جلوه کردن.»

شیطان در مقابل آدم و خدا سوگند یاد کرد که خیرخواه آنها بوده و قصد دلسوزی دارد. او به حق پروردگار قسم خورد که اگر آدم و همسرش از آن گندم ممنوعه بخورند جاودانه در بهشت خواهند ماند و آدم که هرگز تصور نمی کرد کسی به دروغ قسم جلاله یاد کند، سخن ابلیس را پذیرفت و آنچه او خواسته بود را انجام داد.

ابلیس پس از آنکه از درگاه الهی رانده شد، از خداوند مهلت خواست که تا قیامت زنده بماند لیکن به او تا زمان ظهور امام زمان (عج) مهلت داده شد و البته این مهلت دادن به دو دلیل می توانست باشد :

اولا- خداوند خود تعهد فرموده بود که «من عمل هیچ مرد و زنی را ضایع نمی کنم.(۳)» لذا این فرصت را به عنوان مزد عبادت های چهار هزار ساله اش به او داد.

ثانیا- حکمت امتحان. دنیا محل امتحان بندگان است و پروردگار هزاران راه و روش برای امتحان نمودن بندگان خود در مسیر آنها قرار داده و شیطان نیز یکی از این وسایل است.

لازمه عدالت:

حال که ابلیس این دشمن آشکار بشر هم علم دارد و هم قدرت و هم به او مهلت داده شده است و طرف مقابل او یعنی انسان نیز ضعیف خلق شده و توان دیدن و مقابله با دشمن خود را ندارد، در اینجا عدالت خداوند حکم می کند که این دو کفه نابرابر ترازو را به گونه ای جبران نماید که در اقتضای عدالت الهی باشد. لذا پروردگار پناهگاه محکم و مطمئنی چون وجود مقدس مولا و صاحب الامر و امام عصر (عج) را برای بندگان در نظر گرفته و به بندگان خود امر نموده که در تمامی لحظات و آفات زندگی در این پناهگاه بسر برده و دقیقه ای از آن دور نشوید. این توسل و پناه جستن می تواند شامل عرض سلام و تحنیت و بلند شدن هنگام شنیدن اسم خاص حضرت، هدیه کردن اذکار و ادعیه، صدقه دادن برای فرج و سلامتی آن بزرگوار و مهمتر از همه ارتباط فکری و روحی با آن حضرت باشد.

آری اگر بخواهیم از نعمت حیات، شایسته ترین بهره را ببریم و به سعادت و خوشبختی ابدی فکر کنیم نباید این هشدار خداوند را فراموش کنیم که:

«آیا ای فرزندان آدم من باشما عهد نکردم که شیطان را نپرستید که او دشمن آشکار شماست و مرا پرستش نموده و در صراط مستقیم (ولایت اهل بیت) قدم بردارید.»(۴)

پی نوشت ها:

۱- الرحمن/۴.

۲- اعجاز ج۲ ص۹۲.

۳- آل عمران/ ۱۹۵.

۴- یس/۶۰-۶۱.