بهترین پناهگاه(13)
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ آبَاءَنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَوْلَادَنَا وَ أَهَالِيَنَا وَ ذَوِي أَرْحَامِنَا وَ قَرَابَاتِنَا وَ جِيرَانَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنْهُ فِي حِرْزٍ حَارِزٍ، وَ حِصْنٍ حَافِظٍ، وَ كَهْفٍ مَانِعٍ، وَ أَلْبِسْهُمْ مِنْهُ جُنَناً وَاقِيَةً، وَ أَعْطِهِمْ عَلَيْهِ أَسْلِحَةً مَاضِيَةً.
بارخدايا بر محمّد و آل او درود فرست، و پدران و مادران و فرزندان و قبيلهها و خويشان و نزديكان و همسايگان ما را از مردان و زنان اهل ايمان از شر او در جاى استوار و قلعه نگهدارنده و پناهگاه باز دارنده قرار ده، و ايشان را براى دور كردن شرّ او زرههاى حفظ كننده بپوشان و براى زد و خورد با او سلاح هاى برّنده بآنان عطا فرما.
در همین ابتدا ما دو نکته را می آموزیم اول این که بنا بر روایات شروع کردن دعا با صلوات موجب تسریع در استجابت می شود : پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: هميشه دعا (از اجابت دور) و در پردهها مستور است تا بر من و بر اهل بيتم صلوات (و درود) فرستاده شود.
(ترجمه الإنصاف فى النص على الأئمة ع ص : 231)
و دوم این که هرگاه خیری را از خداوند طلب می کنیم، باید تنها به دعا برای خود اکتفا نکرده و همه نزدیکان و ذوی الحقوق و ارحام و حتی جمیع مومنین و مومنات را از خلقت تا قیامت درآن دعا شریک گردانیم .
دعا در حق یکدیگر به اجابت نزدیک تر است وعادت به آن خیر عمومی و همگانی را به همراه میاورد.
فضل بن يسار از امام باقر (ع) نقل كرد: نزديكترين و سريعترين دعا به اجابت دعاى برادر مؤمن براى برادرش در غياب اوست.
(آداب راز و نياز به درگاه بى نياز، ص: 153)
دراین بخش از دعا ما با تأسی از امام سجاد ع به یک اقدام جامع و اساسی بر علیه دشمن آشکار خود همت می گماریم، به این صورت که علاوه بر خودمان همه نزدیکان و به اصطلاح ذوی الحقوق مان را نیز زیر چتر دعا آورده و برای همه آنها در خواست مأمن و پناهگاه می کنیم.
ذخیره معنوی شیعه
آنچه ذخیره معنوی شیعه را غنی و سرشار می کند شامل موارد متعدیست از جمله :
دعا در حق دیگران: درخواست خیر برای مومنین اعم از زندگان و از دنیارفتگان.
دعا و عبادات جمعی: تکرار و استمرار دعای دسته جمعی و نیز سایر اعمال نیک مانند حج و زیارت عتبات.
نیابت کردن از یکدیگر در دعا و سایر اعمال عبادتی: به نوعی شریک کردن خواهر و برادران دینی در ثواب و پاداش عبادتهایی که خداوند توفیق انجام آن را به ما داده.
همه این عادتها موجب می شود که برکات و نتایج بیشماری نصیب جامعه شیعه شود از جمله بلایای عمومی رفع گردد نظیر آنچه در مورد قوم یونس ع اتفاق افتاد، یا خیرات عمومی مثل امنیت و فراوانی و ارزانی رزق و روزی .
این خیر خواهی عمومی و تعمیم دادن دعا و حاجت طلبی از خود به دیگران و نیابت کردن از یکدیگر موجب می شود که زنجیره نورانی استغاثه همواره به سوی عرش روان باشد و ذخیره معنوی خیرات و برکات مومنین نزد خداوند محفوظ بماند و آثار و نتایج گرانبهای آن عموم جامعه را در بر بگیرد.
لذا بجاست اهمیت این فرصت را همیشه در نظر داشته باشیم و نه تنها خیرات و نیکیهای دنیا و آخرت، بلکه دفع شر شیطان را نیز صرفاً برای خویش نخواهیم .
در این عبارت از «حرز حارز» و «قلعه حفاظت کننده» و «کهف منع کننده» اسم برده و برای جامعه مومنین طلب نموده ایم.
«حرز» در اصطلاح متداول به دستنوشته ای اطلاق می شود که در آن دعایی برای محافظت و جلوگیری از خطرات نوشته شده است. به همراه داشتن این نوشته انسان را از شر شیطان محفوظ می دارد.
نقل گردیده که حمید ابن قحطبه از امام رضا ع در خواست حرز نمود و امام ع هم دعایی را برای او املاء فرمود.
از ياسر خادم مروى است كه گفت چون حضرت ابو الحسن على بن موسى الرضا (ع) در قصر حميد بن قحطبه وارد شد جامههاى خود را كند و بحميد داد حميد جامهها را برداشت و بكنيز خود داد تا آن جامهها را بشويد پس طولى نكشيد كه كنيز آمد و رقعه در دست داشت و آن رقعه را بحميد داد و گفت اين رقعه را در جيب حضرت ابا الحسن على بن موسى الرضا (ع) يافتم حميد گويد من بآن بزرگوار عرض كردم فداى وجودت شوم كنيز در جيب پيراهن مباركت رقعه يافته اين رقعه چيست فرمود يا حميد اين حرزى است كه من از خود جدا نميكنم عرض كردم مرا باين حرز مشرف گردان فرمود كه اين حرزى است كه هر كس آن را در جيب و گريبان خود نگاهدارد بلا از او دفع شود و او را از شيطان ملعون پناه دهد و از شر شيطان ايمن باشد پس از آن آن حرز را بر حميد املا فرمود و آن حرز اينست.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ بسم الله إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيًّا او غير تقى اخذت بالله السميع البصير على سمعك و بصرك لا سلطان لك على و لا على سمعى و لا على بصرى و لا على شعرى و لا على بشرى و لا على لحمى و لا على دمى و لا على مخى و لا على عصبى و لا على عظامى و لا على اهلى و لا على مالى و لا على ما رزقنى ربى سترت بينى و بينك بستر النبوة الذى استتر به انبياء الله من سلطان الفراعنه جبرئيل عن يمينى و ميكائيل عن يسارى و اسرافيل من ورائي و محمد صلى الله عليه و اله امامى و الله مطلع على يمنعك عنى و يمنع الشيطان منى اللهم لا يغلب جهله اناتك ان يستفزنى و يستخفنى اللهم اليك التجأت اللهم اليك التجأت اللهم اليك التجأت
(عيون أخبار الرضا عليه السلام / ترجمه آقا نجفى، ج2، ص: 378)
اما حقیقت حرز و تعویذ و قلعه و دژ و پناهگاه چیز دیگریست.
همانگونه که در شرح عبارت های گذشته نیز توضیح داده شد پناهگاه اصلی مردم در مقابله با خطرات و آسیب های دنیا و آخرت سایبان و چتر ولایت و حمایت امام زمان عج و پدران و خاندان مقدس او می باشند. کما این که امام صادق ع فرموده اند: «... و ما پناهيم كسى را كه به ما پناه آرد و نوريم كسى را كه ازما بينائى جويد و كسى را كه به ما اعتصام نمايد نگاه دارندهايم ، كسى كه ما را دوست دارد با ما در سنام و مقام اعلى باشد و آنكه انحراف جويد از ما پس جاى او آتش است.»
(كشف الغمة-ترجمه و شرح زوارهاى، ج3، ص: 301)
وَ نَحْنُ سَبِيلُ اللَّهِ الَّذِي مَنْ دَخَلَ فِيهِ يُطَافُ بِالْحِصْنِ وَ الْحِصْنُ هُوَ الْإِمَامُ فَكَبَّرَ عِنْدَ رُؤْيَتِهِ كَانَتْ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ صَخْرَةٌ أَثْقَلُ فِي مِيزَانِهِ مِنَ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ الْأَرَضِينَ السَّبْعِ وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَّ وَ مَا تَحْتَهُن (بحار الأنوار ج24 ص : 305)
به بیان دیگر به قبول ولایت و معرفت امام است که هر دعا و تعویذ ی اثر گذار می گردد؛ به اجازه و تایید امام زمان عج که هر دژ و پناهگاهی، امنیت پیدا می کند...و شیطان توان راه پیدا کردن به درونش را نمی یابد.
...همنشینی با هواپرستان، ایمان را به دست فراموشی میسپارد و شیطان را به حضور می کشاند...حضرت امیرالمومنین علی (ع)
نهج البلاغه، قسمتی از خطبه ۸۶